Sự khác biệt và khúc mắc khó gỡ giữa Liên đoàn Billiards thế giới với ‘đại gia’ tư nhân
Sự khác biệt của Matchroom, Predator và WPA
Theo đó, WPA là Liên đoàn Billiards Pool thế giới, là cơ quan cao nhất của bộ môn Billiards Pool trên toàn cầu. Tổ chức này chính là đơn vị tạo ra và các giải đấu lớn nhất thế giới từ xưa tới nay.
Trong khi đó, Matchroom và Predator là các tổ chức tư nhân, tạo ra và quản lý các giải đấu billiards pool trên thế giới để tạo ra lợi nhuận. Sự xuất hiện của các tổ chức này giúp nền Billiards Pool thế giới ngày càng phát triển và chuyên nghiệp hóa.
Cụ thể về tình hình giữa Matchroom, Predator và WPA hiện nay
WPA quản lý theo hệ thống phân cấp. Theo đó, họ quản lý các Liên đoàn thành viên mỗi châu lục. Liên đoàn Billiards các quốc gia thuộc sự quản lý của WPA và các liên đoàn châu lục. Các VĐV thuộc quyền quản lý của các Liên đoàn quốc gia và địa phương.
WPA là đơn vị tổ chức các giải Vô địch thế giới nội dung 10 bi, 9 bi, 8 bi, Blackball và billiards nghệ thuật. Các liên đoàn thành viên của WPA tổ chức các giải Vô địch châu Âu, vô địch châu Á… Các Liên đoàn quốc gia tổ chức các giải Vô địch quốc gia. Khán giả Việt Nam từng được xem giải đấu rất nổi tiếng cấp độ châu Á là WPA Asian 9ball Tour. Giải Euro Tour hiện vẫn do Liên đoàn Billiards châu Âu thuộc WPA quản lý và tổ chức.
Tổ chức tư nhân Matchroom được thành lập năm 1982 và có ảnh hưởng lớn tới môn pool. Matchroom là đơn vị khởi xướng các giải đấu lớn như World Cup of Pool, Mosconi Cup và hiện quản lý cả các giải US Open, UK Open, Spanish Open… Đơn vị như Predator hiện cũng tổ chức các giải 10 bi nổi tiếng như Las Vegas Open, Michigan Open… thu hút những cơ thủ mạnh nhất thế giới.
WPA đã ký hợp đồng với Matchroom, Predator để liên kết lẫn nhau. WPA thu phí quản lý còn Matchroom, Predator tổ chức. Giải Vô địch thế giới 9 bi hiện do WPA quản lý nhưng do Matchroom tổ chức. Giải Vô địch thế giới 10 bi do Predator tổ chức.
Khúc mắc khó gỡ giữa Liên đoàn Billiards thế giới với Matchroom
Về cơ bản, WPA có trách nhiệm quản lý tất cả các giải billiards pool trên thế giới. Ở các giải Vô địch thế giới, các VĐV phải giành chức vô địch quốc gia mới được đăng ký tham dự, hoặc được Liên đoàn Billiards quốc gia đó đăng ký dự giải.
Tuy nhiên, về mặt tổ chức giải, doanh thu và phần thưởng, các công ty tư nhân làm tốt hơn nhiều. Điều này khiến WPA, Matchroom và Predator hợp tác để tổ chức các giải đấu lớn trên thế giới. WPA đứng tên lấy danh nghĩa tổ chức giải và Matchroom, Predator trả một phần tiền (gọi là phí quản lý) cho WPA. Mâu thuẫn bắt đầu manh nha khi matchroom muốn tự mình tổ chức các giải đấu mà không muốn lệ thuộc WPA nữa.
Đơn cử như ở châu Á, WPA gần như ‘bỏ mặc’ khu vực này sau sự kết thúc của WPA Asian 9ball Tour. Matchroom muốn phát triển nền billiards khu vực nhưng không được cho phép, trong khi giải Vô địch châu Á của WPA dừng tổ chức từ năm 2016. Ngoài ra, cách đăng ký VĐV cũng có khúc mắc khi các giải đấu của Matchroom và Predator muốn mời VĐV đỉnh cao tham dự là phần nhiều, trong khi WPA muốn giữ suất cho các VĐV vô địch quốc gia.
Mẫu thuẫn âm ỉ từ lâu và bắt đầu bùng phát năm cuối 2022. Matchroom công bố việc chia tay WPA và thành lập hệ thống giải đấu riêng World 9ball Tour. Kể từ đó, Matchroom không còn đóng tiền quản lý (2,5% chi phí tổ chức giải) cho WPA. WPA giữ bình tĩnh và mở cơ hội cho 2 bên tái hợp vào cuối năm 2023. Thậm chí, họ còn đề nghị mức phí quản lý thấp hơn, chỉ còn 1,5%. Tuy nhiên, dường như phía Matchroom muốn tỏ thái độ cứng rắn với tham vọng muốn làm ‘bá chủ’ billiards pool thế giới.
Trong năm 2023, ban điều hành của WPA biểu quyết để thay đổi nội dung pool thi đấu tại World Games từ 9 bi sang 10 bi. Điều này gây ảnh hưởng nặng nề tới Matchroom, vốn đang tổ chức các giải 9 bi lớn nhất thế giới. WPA cũng ép ban tổ chức giải Maldives Open Pool 2023 phải rời Matchroom, chịu sử quản lý của họ. Sau cùng, Maldives Open Pool 2023 được tổ chức bởi WPA và được tài trợ bởi Predator.
Đến cuối năm 2023, căng thẳng lên cao khi WPA tổ chức các giải đấu trùng lịch trước đó của Matchroom và đe dọa ngầm rằng sẽ cấm thi đấu các VĐV tham dự các giải của đối thủ. Phía Matchroom đã đưa ra nhiều động thái ngầm thể hiện sự cứng rắn, nhưng chưa có tuyên bố chính thức. Trong khi đó, hiện phía Predator vẫn hợp tác với WPA và tổ chức các giải 10 bi.
Cho đến lúc này, sự căng thẳng của WPA và Matchroom đang làm khó các cơ thủ. Có 3 giải đấu lớn sẽ diễn ra đầu tháng 10 mà các VĐV vẫn chưa thể đưa ra quyết định là có tham dự giải đấu hay không. Án phạt treo lơ lửng trên đầu các cơ thủ có thể khiến họ chùn bước trong việc tham dự các giải đấu lần đầu xuất hiện, được tài trợ bởi matchroom.
Chứng kiến sự căng thẳng của WPA và matchroom, người hâm mộ không khỏi lo sợ viễn cảnh giống như môn billiards carom, khi các cơ thủ ký hợp đồng với PBA sẽ không được tham dự các giải của UMB. Khán giả và người hâm mộ mong muốn các cơ thủ Việt Nam và quốc tế nên được tham dự ở mọi giải đấu đang và sẽ tổ chức trên toàn thế giới, vì nền billiards pool phát triển thịnh vượng.
